Tin tức mới đây cho biết Thượng viện đã thông qua dự luật cải thiện hạ tầng cơ sở (infrastructure bill) vào tuần trước, nhưng thực ra đó chỉ là bản phác thảo dài 4 trang của dự luật. Những người ủng hộ hy vọng rằng dự luật thực sẽ được thông qua trong tuần này. Các báo cáo khác nhau về việc liệu tổng số tiền là 550 tỷ đô la hay 1 nghìn tỷ đô la; sự khác biệt là con số trước bao gồm chi tiêu mới trong khi số sau bao gồm chi tiêu mà lẽ ra không có dự luật.
Gần như tất cả 550 tỷ đô la trong quỹ mới, tất cả sẽ đến từ chi tiêu thâm
hụt (deficit spending), dành cho những thứ chúng ta không thực sự cần. Để đối phó với cuộc khủng hoảng của dự luật rởm này, 110 tỷ đô la được dành
riêng cho đường và cầu (roads and bridges), nhưng đường cao tốc (freeway,
highway) và cầu của chúng ta thực sự vẫn còn tốt và
ngày càng khá hơn
mà không cần chi tiêu thâm hụt khẩn cấp.
39 tỷ đô la khác sẽ dành cho ngành chuyên chở công cộng và 66 tỷ đô la cho
Amtrak, nhưng cả hai phương tiện chuyên chở công cộng và Amtrak đã
mất gần 60%
số người sử dụng kể từ khi có đại dịch Vũ Hán, và không bao giờ có khả năng
phục hồi trở lại mức trước đại dịch.
Một dòng tiền khổng lồ đổ vào các hố tiền này là hoàn toàn không cần
thiết.
Trong khi đó, tính đến tháng 5, việc xử dụng xe cá nhân của dân chúng đã
lên tới mức 96%
trước đại dịch, nhưng phần lớn chi tiêu trong cái gọi là dự luật hạ tầng cơ
sở thực sự nhằm mục đích giảm năng lực đường cao tốc. Như đã
báo cáo gần đây
trên Politico, phần lớn chương trình nghị sự về giao thông của Biden và Đảng
Dân chủ là tìm cách ngăn cản việc lái xe bằng cách giảm số làn đường (lanes)
trên các đường phố đông đúc, thu hẹp các làn đường khác, và nếu không thì
làm giảm tốc độ giao thông.
Phương tiện chuyên chở công cộng và Amtrak cùng chỉ đạt được
1% tổng số lượng hành khách
đi lại trong năm 2019, so với gần 87% bằng đường cao tốc (và phần còn lại bằng
đường hàng không). Phương tiện công cộng trong đô thị và tàu điện chở khách
liên tỉnh không thể cạnh tranh với xe hơi và đường cao tốc, nếu đem so sánh
một cách công bằng, vì vậy, những người trong nhóm Dân chủ Tiến bộ
(Progressives) hy vọng sẽ làm giảm năng suất của đường cao tốc. Để đạt được
mục tiêu đó, khối ngân sách về hạ tầng cơ sở bao gồm 11 tỷ đô la cho “an toàn
đường bộ”, điều này thực sự có nghĩa là chế độ "ăn kiêng" trên đường, hay
đường phố hoàn chỉnh và các từ ngữ khác để giảm thiểu số lượng xe lưu thông
trên đường. Nó cũng bao gồm 1 tỷ đô la để "kết nối các khu vực lân cận", có
nghĩa là phá bỏ các xa lộ trong đô thị.
Ngân sách hạ tầng cơ sở này bao gồm 17 tỷ đô la cho các hải cảng và 25 tỷ đô
la cho phi trường, cả hai đều có thể và nên được tài trợ hoàn toàn bằng chi
phí sử dụng của hành khách, không phải cần đến số tiền chi tiêu thâm hụt. 15
tỷ đô la khác dành cho hạ tầng cơ sở cho xe chạy bằng điện (tức là các trạm
sạc pin) cho những người có đủ khả năng mua xe điện (electric vehicle) đắt
tiền cũng như xe buýt điện cho các cơ quan vận chuyển công cộng. Thay vì cải
thiện phương tiện giao thông để mọi người thực sự dùng nó, các cơ quan vận
chuyển dường như muốn chi tiêu phung phí tiền thuế của người dân để thay thế
những chiếc xe buýt Diesel (dầu cặn) gần như trống rỗng bằng những chiếc xe
buýt điện cũng gần như rỗng, nhưng có giá cao gấp đôi.
Ngoài giao thông vận chuyển, khoảng 65 tỷ đô la được dành riêng cho việc
mở rộng băng tầng rộng (broadband). Điều này được cho là sẽ giúp
những người có thu nhập thấp tiếp cận với các dịch vụ internet vận tốc
cao, nhưng trên thực tế thì hầu hết những người hưởng lợi có thể là những
người có thu nhập cao, những người không cần trợ cấp.
Dự luật được làm tròn với 55 tỷ đô la cho hạ tầng cơ sở nước
uống an toàn và 73 tỷ đô la cho hạ tầng cơ sở năng lượng sạch. Chắc chắn
có những lý do chính đáng để thay thế các ống dẫn bằng chì trong các dịch
vụ cấp nước và năng lượng sạch sẽ có ý nghĩa nếu quý vị tin rằng sự thay
đổi khí hậu toàn cầu là một vấn đề nghiêm trọng như nhóm Dân chủ Tiến
bộ nói.
Nhưng các chính sách giao thông vận chuyển của chính phủ liên bang quá
tệ nên chúng ta không tin tưởng lắm vào khả năng chi tiêu tiền một cách
hiệu quả cho bất cứ thứ gì của chính phủ liên bang.
Nói tóm lại, việc Quốc hội thông qua hay không thông qua dự luật này sẽ
không tạo ra nhiều khác biệt đối với bất kỳ ai khác ngoài các nhà thầu,
những người sẽ được hưởng một khoản chi tiêu khổng lồ của chính phủ.
Mối đe dọa lạm phát của dự luật gần như chắc chắn lớn hơn bất kỳ lợi ích
chung nào mà công chúng cuối cùng có thể nhận được từ các dự án giao thông
mới với
chi phí quá cao đi kèm vớ sự thiếu hụt số lượng người sử dụng
(hành khách). Nếu một số trong số 17 đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu cho khối
tiền khổng lồ này vào tuần trước quyết định thay vì giữ nguyên tắc khi nào
dùng thì sẽ trả tiền (pay-as-you-go), thì họ có thể ngăn chặn dự luật lãng
phí này.
Việt 4 GOP
Tham khảo:
